Numer IBAN – co to jest?

Wykonywanie przelewów zagranicznych od dawna nie jest domeną tylko większych firm. Kontakty handlowe z zagranicą utrzymuje wiele małych spółek i osób prowadzących samodzielną działalność. Wykonywanie przelewów w ramach rozliczeń za towary lub usługi nabywane poza Polską jest rutynowym elementem działalności dużej grupy przedsiębiorców. Osoby wcześniej nie wykonujące przelewów zagranicznych mogą zadawać tytułowe pytanie (IBAN – co to jest?). Postanowiliśmy zatem udzielić odpowiedzi, która ułatwi wysłanie środków za granicę – również czytelnikom nieprowadzącym firmy. Przy okazji wyjaśniamy również kilka innych skrótów związanych z przelewami zagranicznymi (SWIFT, SEPA, NRB oraz BIC).

IBAN – co to jest za numer konta bankowego?

Powiązanie tytułowego pytania (IBAN – co to jest?) z tematem przelewów międzynarodowych to konsekwencja faktu, że IBAN jest niczym innym, jak międzynarodowym standardem służącym do identyfikacji rachunków płatniczych. Skrót IBAN można rozwinąć jako „międzynarodowy numer rachunku bankowego” (ang. International Bank Account Number). Warto zdawać sobie sprawę, że standaryzacja numerów na podstawie IBAN-u występuje głównie w Europie i na obszarze Bliskiego Wschodu oraz Afryki Północnej. Ze standaryzacji według systemu IBAN nie korzystają na przykład takie znaczące gospodarczo kraje jak USA, Kanada, Indie, Chiny, Rosja i Australia.

Charakterystyczną cechą numeru konta w formacie IBAN jest jego podział na literowy kod kraju (np. PL), dwie cyfry sprawdzające oraz podstawowy numer rachunku bankowego (ang. Basic Bank Account Number – BBAN) składający się z dużej liczby cyfr (do trzydziestu). Numer bankowy w formacie IBAN jest często zapisywany z przerwami po czterech kolejnych znakach (przykład: PL 98 1050 1458 1000 0023 2213 9839). Osoby zainteresowane tym, jak wygląda ich numer konta bankowego w formacie IBAN, łatwo znajdą odpowiednią informację w bankowości internetowej lub mobilnej.

Standard NRB jest typowy jedynie dla Polski 

W ramach odpowiedzi na tytułowe pytanie (IBAN – co to jest?), warto też wspomnieć, że podstawowy numer rachunku bankowego (BBAN) w różnych krajach może mieć odmienną długość. Polski standard NRB (Numer Rachunku Bankowego) zakłada obecność 26 cyfr (dwie cyfry kontrolne oraz 24 cyfry BBAN). Jednakże niektóre kraje posiadają o wiele krótsze numery kont miejscowych banków w formacie IBAN – ze względu na niewielką długość numeru BBAN. Przykładem jest chociażby Norwegia, Belgia, Dania oraz Finlandia.

Opisywanego standardu IBAN na pewno nie należy mylić z kodem BIC, który służy jako międzynarodowe narzędzie do identyfikacji banków w systemie SWIFT. Kod BIC składający się z 8 – 11 znaków, informuje o nazwie i kraju działania banku prowadzącego dane konto, a także o lokalizacji jego siedziby oraz ewentualnie oddziału (przykład: INGBPLPW – INGB to kod banku ING, PL – oznacza kod kraju, a PW – to kod lokalizacji siedziby banku). Kod BIC ze względu na swoją międzynarodową rozpoznawalność jest konieczny podczas zlecania przelewów SWIFT.

Numer IBAN – jego brak wstrzyma przelew

Tak jak już wspomnieliśmy, zastosowanie opisywanego standardu IBAN ogranicza się głównie do terenu Europy. Dlatego polscy klienci banków najczęściej wpisują numer konta w formacie IBAN podczas zlecania przelewów SEPA. Przypomnijmy, że chodzi o przelewy w euro, które są realizowane pomiędzy bankami działającymi na terenie Jednolitego Europejskiego Obszaru Płatniczego (ang. Single Euro Payment Area).

Wspomniany obszar płatniczy oprócz krajów Unii Europejskiej obejmuje Wielką Brytanię, Islandię, Andorę, Liechtenstein, San Marino, Monako, Watykan i Szwajcarię. Obecnie systemy bankowe są tak zaprojektowane, że niepodanie numeru w formacie IBAN uniemożliwi wykonanie przelewu SEPA. Podobne zabezpieczenie informatyczne chroniące przed problemami z realizacją transakcji dotyczy też przelewów SWIFT i wymaganego kodu BIC.