Gdzie wymienić uszkodzony banknot?

Choć większość osób stara się trzymać pieniądze w bezpiecznym miejscu – w portfelu czy w skarbonce – zdarza się, że banknot zostanie uszkodzony. Może on zostać poplamiony, przerwany lub postrzępiony. I choć takie sytuacje bywają stresujące, szczególnie w przypadku banknotów o większych nominałach, okazuje się, że nie ma powodu do paniki. Sprawdź, gdzie wymienić uszkodzony banknot.

Uszkodzone banknoty – czyli jakie?

Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 15 grudnia 2020 r., wymianie podlegają:

• banknoty postrzępione, naddarte, podklejone, przerwane, nadmiernie zabrudzone, zaplamione, odbarwione lub uszkodzone w inny sposób, w tym również wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, nadruku, rysunku lub innego znaku,
• monety oraz ich elementy (rdzeń i pierścień), mające w szczególności uszkodzenia typu mechanicznego, wytarte, o zmienionej barwie, skorodowane, w tym również uszkodzone wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, rysunku lub innego znaku [§ 2.1].

Dodatkowo wymienić można banknoty, które uległy zanieczyszczeniu biologicznemu lub chemicznemu – pod warunkiem, że osoba wymieniająca banknot poda informacje o tym, jakiemu zanieczyszczeniu uległ banknot.

Gdzie wymienić uszkodzony banknot?

Pora na znalezienie odpowiedzi na najważniejsze pytanie: gdzie wymienić uszkodzony banknot. Najlepszym rozwiązaniem będzie udanie się do dowolnego banku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, bank taki ma obowiązek wymienić uszkodzony banknot – pod warunkiem, że nie zostało uszkodzone więcej niż 45% jego powierzchni. Istotne jest także to, aby nie było trudności z rozpoznaniem nominału banknotu.

Na banknot o tym samym nominale można liczyć w przypadku, gdy banknot posiada więcej niż 75% powierzchni. To samo dotyczy banknotów postrzępionych, poplamionych czy przerwanych. Jeżeli natomiast banknot posiada od 45% do 75% powierzchni, otrzymamy za niego połowę nominalnej wartości. W sytuacji, gdy banknot został uszkodzony w znacznym stopniu, tzn. posiada mniej niż 45% powierzchni, wymiana nie jest możliwa. Innymi słowy, otrzymamy za niego 0% wartości.

Listowna wymiana uszkodzonych banknotów

Od 1 października 2020 roku w Polsce dopuszcza się także listowną wymianę uszkodzonych banknotów. Oznacza to, że nie trzeba osobiście odwiedzać placówki banku, aby dokonać wymianu częściowo zniszczonego banknotu. Aby dokonać takiej wymiany, należy pobrać i wypełnić wniosek ze strony Narodowego Banku Polskiego, a następnie wysłać go – wraz z uszkodzonymi banknotami – do siedziby NBP. Co ważne, łączna wartość przesłanych banknotów nie może przekraczać 2000 zł. Zwrot środków zostanie dokonany na konto bankowe, którego numer należy podać we wniosku.

Czy sklep ma obowiązek przyjąć uszkodzony banknot?

Wiele osób ma wątpliwości związane nie tylko z tym, gdzie wymienić uszkodzony banknot, ale też z tym, czy sklep ma obowiązek przyjąć taki banknot podczas dokonywania płatności. Zgodnie z przepisami, posiadanie uszkodzonych banknotów nie jest niezgodne z prawem, jednak uszkodzone banknoty nie są legalnym środkiem płatniczym na terenie Polski. Jeśli banknot uszkodzony jest w niewielkim stopniu, istnieje spore prawdopodobieństwo, że sprzedawca przyjmie go i dokona wymiany we własnym zakresie. Z pewnością jednak mocno uszkodzone banknoty nie zostaną zaakceptowane, w związku z czym warto rozważyć wymianę uszkodzonego banknotu w banku.

Przy okazji warto wspomnieć o tym, że kupujący również nie ma obowiązku przyjmowania uszkodzonego banknotu od sprzedawcy. Jeśli podczas wydawania reszty sprzedawca wyda uszkodzony banknot, kupujący ma prawo prosić o jego wymianę.

Uszkodzony banknot euro lub dolarowy – co zrobić?

Wiesz już, gdzie wymienić uszkodzony banknot. Powyższe wskazówki dotyczą jednak polskich banknotów. A co zrobić, gdy uszkodzony zostanie banknot euro lub dolarowy? Niestety, wymiany takiego banknotu nie można dokonać w dowolnym banku, a nawet w siedzibie Narodowego Banku Polskiego. Wymiana takiego banknotu możliwa będzie w banku w kraju, który należy do strefy euro lub w oddziale banku centralnego w kraju, w którym w obiegu jest dana waluta.

Można również spróbować wymienić uszkodzony banknot euro lub dolarowy w kantorze, jednak to, czy pracownik zgodzi się na wymianę, zależy od stopnia uszkodzenia banknotu.

Wymiana uszkodzonych banknotów – podsumowanie

Jak widać, odpowiedź na pytanie, gdzie wymienić uszkodzony banknot, jest prosta. Wystarczy udać się do najbliższego banku lub – raz z wnioskiem – wysłać uszkodzone banknoty do siedziby NBP. Należy pamiętać, że to, czy otrzymamy banknot o tym samym nominale, co ten uszkodzony, zależy od stopnia uszkodzenia banknotu. Z reguły jednak, w przypadku niewielkich, popularnych uszkodzeń, można liczyć na zwrot banknotu o tym samym nominale, co banknot uszkodzony.